O pasado mes de novembro, Turismo de Galicia daba o paso definitivo para a posta en marcha do que será o Observatorio de Sustentabilidade Turística de Galicia, unha ferramenta de monitorización, observación e toma de decisións sobre os fluxos turísticos da Comunidade que permitirá á Xunta adecuar as súas políticas a medio e longo prazo á evolución dos visitantes en cada punto de interese, co obxectivo último de facer de Galicia un destino sustentable á vez que se incrementa o seu valor turístico.

Trátase, en palabras do director de Turismo de Galicia, Xosé Merelles, de “dar resposta á evolución mundial da actividade turística”, que está en continuo crecemento, anticipándose con datos á toma das mellores decisións estratéxicas para “avanzar na sustentabilidade” turística “en todas as súas vertentes, desde a ambiental ata a económica e social, para atallar posibles situacións adversas” derivadas, por exemplo, da masificación, tal e como el mesmo dixo durante a presentación parlamentaria dos orzamentos da súa área.

 Todo iso a través da creación dun novo sistema que permita monitorizar e traballar cun conxunto de datos especializados “compartidos e usados por toda a cadea de valor” do sector turístico para amplificar aqueles espazos nos que o destino Galicia pode crecer e regular aqueles que teñen xa unha demanda importante.

Seguimento integral

O observatorio ten o obxecto de realizar un seguimento integral da sustentabilidade turística en Galicia e analizar as distintas variables implicadas no sector a nivel social, económico e ambiental, o que permitirá “regular e diversificar” os fluxos turísticos no futuro, sobre todo evitando a saturación de certos espazos ou os efectos nocivos derivados desta masificación.

A ferramenta, xa esbozada antes do período prepandemia e impulsada agora, dá continuidade ao traballo desenvolvido desde o Goberno galego nos últimos anos en relación á sustentabilidade turística, a regulación de fluxos e a desestacionalización, unha situación que afecta aos distintos destinos non só en Galicia, senon a nivel global. 

O organismo ten por obxecto regular e diversificar os movementos para frear os danos da masificación

Para poñer en marcha medidas e plans específicos, Turismo de Galicia precisa, así, contar cun sistema estatístico integral de monitorización continua que permita orientar o modelo turístico da comunidade cara á resiliencia e a sustentabilidade en base a datos concretos, puntos críticos e fortalezas.

Con estes datos e un coñecemento máis específico da cuestión, poderase crear tamén un plan de acción para “actuar e atallar posibles situacións neste contexto global dunha evolución extraordinaria do turismo”, recolle o organismo, como a regulación de fluxos en puntos concretos con masificación ou a desestacionalización fronte á masificación puntual.

Metodoloxía

Así, esta metodoloxía avaliará novos destinos nos que implantar sistemas piloto de regulación de fluxos, como os que xa se puxeron en marcha con éxito en áreas como as Illas Cíes ou a Praia dás Catedrais. Tamén se prestará unha especial atención ao Camiño de Santiago, coa instalación de novos sensores nos roteiros xacobeos para monitorizar a chegada de peregrinos.

De feito, entre os elementos que incluirá a súa actuación está a elaboración dun informe diagnóstico que defina “os puntos actuais en risco de degradación ou saturación turística”, susceptibles de monitorización ou sensorización como parte dun plan de seguimento e control. Tamén prestará unha atención individualizada aos xeodestinos e cidades, especialmente aqueles puntos que se determinen como “máis sensibles” no estudo.

O novo observatorio permitirá a análise comparativa de sistemas de monitorización de sustentabilidade, con especial atención á rede de observatorios Insto e o Marco Estatístico para a Medición da Sustentabilidade do Turismo (SF-MST) da Organización Mundial do Turismo.

Ademais, o sistema nutrirase da colaboración coa asociación europea de rexións NecsTour e con outros axentes que desenvolven metodoloxías para Turismo de Galicia, en particular a de impacto socioeconómico do Camiño de Santiago.

A sustentabilidade turística e o estado da cuestión abordaranse, segundo o informe sobre o Observatorio, desde diferentes perspectivas. Entre elas sitúase a perspectiva da sustentabilidade económica, a análise social e cultural e a sustentabilidade ambiental do turismo.