As meixelas daquela persoa enteira supuraban, como supuran as grandes feridas da alma. Estaba desolada diante do que se ve vir e vén correndo, como se fose un guepardo, ese felino carnívoro que adianta ao tigre siberiano e, con moita diferencia, corre máis que o esquío das Carolinas. As meixelas daquela rapaza eran calexas de suor amarga, eran a expresión completa da impotencia total, da incapacidade que ten a intelixencia humana para frear os abusos e atropelos daqueles que non queren que rematen as guerras.

Cando se achegou a ela, un meniño da escola preguntoulle para que era a guerra. –Non sei!, dixo ela. Parece que será para retroceder, regresar ao inferno e apuntalar os negocios dos negociantes ricos, daqueles interesados nas desigualdades, nas diferencias, na miseria dos pobos. Daqueles que “queren vernos sometidos, submisos e obedientes”. As guerras teñen por finalidade matar e ganar.

Ela choraba. Recordaba o que lle contaba súa nai do avó, da guerra do trinta e seis, dos pesadelos e dos medos, dos tiros e dos mortos amoreados nas cunetas e das nais que quedaban cun par de fillos na barriga e sen pai. Acordábase da enorme miseria dos seus, dos familiares e amigos; acordábase daqueles que non tiñan terra nin lugar para enterrar aos mortos, dos humildes, de nós e da veciñanza.

Agora mira aos promotores das guerras que seguen e pensa que son lobos, cans bravos rabiosos e famentos. Abusóns profesionais e armados coas escopetas de alta precisión e coa intelixencia artificial integrada no visor, que lles proporciona éxito nos escuros negocios de matar.

Cincuenta e seis guerras están activas neste “mundo en guerra”, segundo o informe do Institute for Economics & Peace (IEP), coa participación de 92 países directamente involucrados e todos eles actuando en nome da paz, a pesar de que, como di o director executivo deste instituto, Michael Collins, “advírtese un deterioro da paz nesta década, sobre todo nos últimos cinco anos”.

Os expertos, estudosos e científicos teñen medo, consideran que hai conflitos silenciados que poden estalar e converterse en guerras imparables, desas que se pode saber cando comezan, pero non cando rematan. Aí está, a guerra mata, destrúe o patrimonio, aniquila a verdade, afoga o ser e as liberdades, moi especialmente e en primeiro lugar, a liberdade de expresión, para que o pobo cale e are, para que o futuro se demore e, cando chegue, se acaso que sexa negro. Como di a Tía Manuela, “non hai quen saiba a que se debe tanta imbecilidade, tanta ruindade e tanta morte”.